นนฺทิยาวฏฺฏสฺส นยสฺส ราควิราคา เจโตวิมุตฺติ อวิชฺชาวิราคา จ ปญฺญาวิมุตฺติ ปริโยสานํ ฯ ปฐมาย ทิสาย ราควิราคา เจโตวิมุตฺติ, ทุติยาย ทิสาย อวิชฺชาวิราคา ปญฺญาวิมุตฺติฯ อิเม ตโย นยา อิเมสํ ติณฺณํ นยานํ อฏฺฐารสนฺนํ มูลปทานํ อาโลกนา, อยํ วุจฺจติ ทิสาโลกโน [ทิสาโลจโน (ก.)] นโยฯ อาโลเกตฺวาน ชานาติ ‘‘อยํ ธมฺโม อิมํ ธมฺมํ ภชตี’’ติ สมฺมา โยชนาฯ กุสลปกฺเข อกุสลปกฺเข จ อยํ นโย องฺกุโส นามฯ อิเม ปญฺจ นยาฯ

ตตฺถิมา อุทฺทานคาถา

ตณฺหา จ อวิชฺชาปิ จ, โลโภ โทโส ตเถว โมโห จ;

จตฺตาโร จ วิปลฺลาสา, กิเลสภูมี นว ปทานิฯ

เย จ สติปฏฺฐานา, สมโถ จ วิปสฺสนา กุสลมูลา;

เอตํ สพฺพํ กุสลํ, อินฺทฺริยภูมี นว ปทานิฯ

สพฺพกุสลํ นวหิ ปเทหิ ยุชฺชติ, นวหิ เจว อกุสลํ;

เอเต เต มูลปทา, อุภโต อฏฺฐารส ปทานิฯ

ตณฺหา เจว อวิชฺชา จ, สมโถ จ วิปสฺสนา;

โย เนติ สพฺเพสุ โยคยุตฺโต, อยํ นโย นนฺทิยาวฏฺโฏฯ

ยํ กุสลมูเลหิ, นยติ กุสลอกุสลมูเลหิ;

ภูตํ ตถํ อวิตถํ, ติปุกฺขลํ ตํ นยํ อาหุฯ

โส เนติ วิปลฺลาเสหิ, กิเลสอินฺทฺริเยหิ จ;

ธมฺเม ตํ นยํ วินยมาหุ, สีหวิกฺกีฬิตํ นามฯ

เวยฺยากรเณ วุตฺเต, กุสลตาหิ อกุสลตาหิ จ;

ตโย อาโลกยติ, อยํ นโย ทิสาโลจโน นามฯ

โอโลเกตฺวา ทิสาโลจเนน, อุกฺขิปิย ยํ สมาเนติ;

สพฺเพ กุสลากุสเล, อยํ นโย องฺกุโส นามฯ

นยสมุฏฺฐานํฯ

เปฏโกปเทเส มหากจฺจายนสฺส เถรสฺส สุตฺตวิภงฺคสฺส

[เวภงฺคิสฺส (ปี. ก.)] ทสฺสนํ สมตฺตํฯ